فرهنگ شهری

تحلیل وضعیت کنونی نظام شهر نشینی در ایران که از شاخصه های مهم آن شهرنشینی شتاب آهنگ و افزایش تعداد شهرهای کشور است ، نشان می دهد که شهرنشینی فیزیکی بر شهرنشینی فرهنگی پیشی گرفته  است و علیرغم شکل گیری کالبد شهری، از روح و جان شهری خبری نیست و این یعنی کالبد بدون روح وجان که حکایت بیشتر شهر های ماست

تحلیل وضعیت کنونی نظام شهر نشینی در ایران که از شاخصه های مهم آن شهرنشینی شتاب آهنگ و افزایش تعداد شهرهای کشور است ، نشان می دهد که شهرنشینی فیزیکی بر شهرنشینی فرهنگی پیشی گرفته  است و علیرغم شکل گیری کالبد شهری، از روح و جان شهری خبری نیست و این یعنی کالبد بدون روح وجان که حکایت بیشتر شهر های ماست.

چنین وضعیتی منجر به عدم مشارکت مردم در اداره امور شهر ها شده است و مردم حرکتی جدا و مجزا از حرکت کالبد شهر دارند و بالعکس کالبد شهری بدون تاثیر پذیری از مردم ، سیر وجهتی را در پیش گرفته که نشانی از خواسته ها و نیازهای مردم در آن بچشم نمی خورد.

در تبیین علل این پدیده در نظام شهری کشور به موارد متعددی می توان اشاره کرد. لیکن  مهمترین آن نبود «شهروند» در جامعه شهری کشور باید تلقی نمود. امری که وابسته به علل و عوامل سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی است. حال اگر حیات اجتماعی را تقسیم بندی کنیم ؛ سه عرصه کاملا مجزا در آن مشاهده می شود: عرصه دولتی ، عرصه خصوصی و عرصه عمومی . عرصه دولتی مربوط به نهاد های حاکمیت است، عرصه خصوصی که به فرد و خانواده وی وابسته است و عرصه عمومی که میان دو عرصه پیشین جای دارد و احزاب ، اتحادیه ها ، اصناف ، مطبوعات و ... را در بر می گیرد.

مشکل جدی نظام شهر نشینی در ایران ، حیطه محدود عرصه عمومی نسبت دو عرصه دولتی و خصوصی است. نبود تشکل های مردمی خارج از عرصه های دولتی و خصوصی ، حضور مردم در تصمیم گیری و مدیریت شهر را با مشکلات جدی مواجه ساخته است.

فقدان مشارکت مردم و محدود بودن عرصه عمومی در حیات اجتماعی شهر ها ، شکل گیری فرهنگ شهرنشینی را دچار محدودیت محتومی کرده است. چرا که فرهنگ  شهرنشینی در تعاملات اجتماعی است که پدید می آید ، رشد می کند و بالنده می شود.

فقدان بستر های مناسب اجتماعی و سیاسی برای حضور مردم در عرصه های عمومی ، عدم شکل گیری فرهنگ شهرنشینی را موجب می شود و در نتیجه جسم شهر از روح و جان تهی می ماند